DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
achrann, castacht (snáth in aimhréidh)
in achrann, casta ina chéile
údar bunaidh; príomhchúis (bunúdar an achrainn)
casadh ar a chéile, dul in achrann
callán, achrann; míshuaimhneas; bráca nó cruatan oibre, sclábhaíocht
rírá, ruaille buaille, achrann
bruscar cipíní; troid, achrann
achrann callánach á dhéanamh ag slua daoine
rás, iomaíocht; comórtas, gleic, achrann
coimhlint, achrann, troid
argóint, aighneas; coimhlint, achrann
achrann, conspóid; bruíon
scaradh lucht troda ó chéile, réiteach achrainn; cosaint ar chontúirt; áit etc. idir eatarthu (stát eadrána)
achrann, greim (chuaigh duán i bhfostú ann); gabháil, breith ar, greamú (fostaigh sa lúb é); duine a thógáil nó a choinneáil i seirbhís; rud a thógáil ar cíos (carr a fhostú)
gabháil déanta air; i ngreim nó in achrann (gafa sa dris); faoi choinneáil (gafa i bpríosún); sáite i (gafa in obair); in áirithe nó faoi sheilbh (tá an líne, an suíochán gafa); gléasta, cóirithe (gafa go foirmiúil); inroinnte ar (tá B gafa in A)
gramaisc; bruscar, dramhaíl; bruíon, achrann
éadach fite; rolla éadaigh, rudaí fite nó casta; achrann (gréasán snátha); líonra (gréasán bóithre)
mír a léiríonn suíomh, go háirithe suíomh taobh istigh (i gcarr, sa chathair, thuas sa spéir, in áit eile); a léiríonn a bheith gafa (i ngaiste, in achrann sa dris); le foirm nó modh (i bhfoirm cú, i dteanga na tíre); le ballraíocht (i rang a dó, san arm); le feidhmeannas (i bhfeighil na bpáistí, i gceannas); le staid (i bhfiacha, ina luí, in uaigneas, i ngrá); le ham (go mall san oíche, go luath san fhómhar); i bhfrásaí dobhriathartha (i mbliana, in airde, in aice láimhe); le mianach áirithe (tá éirim ann, níl aon mhaith ann, tá céim bhacaí inti); le tomhas (tá cloch mheáchain, sé troithe, ann); le haicmiú nó rangú (níl ann ach amadán; tá sé ina shagart anois); le huimhreacha, ord etc. (ina scataí beaga, ina dhá leath); isteach (cuir i do phóca é, dul i bhfiacha); le hathrú staide (ag dul i bhfeabhas, i méid, i neart, in aois) i + a4 = ina; i + an = sa(n); i + ar3 = inar, i + ár2 = inár; i + na = sna
bruíon, achrann; marc, iarsma (iaróg shlaghdáin)
bruíon, achrann, mioscais
comórtas, achrann; iomaíocht
corraí, gníomhaíocht; achrann; luail, plé, luaiteachas
ar fhaitíos, le heagla (leisce achrann a thógáil)
a dhéanamh réidh, glanadh; achrann a fhuascailt (snáth a réiteach); deasú, ullmhú, cur in ord (gruaig a réiteach); freagairt, fuascailt (ceist, argóint, a réiteach); aontú (ní go maith a réitíonn siad le chéile); dul síos (le) (ní réitíonn an bia sin liom)
toirtéis, éirí in airde; spórt, sult, meidhréis; rírá, achrann; bruíon
calm agus ciúnas; éagmais achrainn nó cogaidh
deighilt san Eaglais; bruíon, achrann
achrann, suaitheadh, tranglam
pulcadh; fuadar; suaitheadh, dul trí chéile, achrann
suaitheadh, achrann, dul trí chéile
i dteannta a chéile, measctha le chéile, in achrann; buartha