EXACT MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
aníos dob ón áit thíos; ó íochtar tíre; ó áit íseal sa saol; tagtha ar barr talún (tá an geamhar aníos)
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
spíce d'aol silte agus é cruaite arís a bheadh sáite aníos as an urlár in uaimh
dúnadh (doras, leabhar, a dhruidim); teannadh (druid isteach leis an tine; druid aníos anseo; druid amach uaim)
seasamh suas (ó bheith sínte nó suite); teacht as an leaba; teacht aníos (éirí gréine); ardú (gaoth ag éirí); ard (éirí i mbóthar)
piocadh; síneadh amach (ag gobadh as an mballa); teacht os cionn talún (an féar ag gobadh aníos)
go dtí, i dtreo (druid aníos ionsorainn)
an sram a thagann aníos le casachtach; smuga
codanna beaga a dhéanamh (de rud) (stróic sé ina dhá leath, ina phíosaí, é); tarraingt le fórsa, sracadh (stróic mé aníos as an talamh iad; ag stróiceadh a chuid gruaige); strácáil (tá sé ag stróiceadh leis); spalpadh (ag stróiceadh eascainí); stráice (stróiceadh mór oibre)
gan a bheith fliuch nó tais; tíortha, spallta; (le bó) gan bhainne; (le saoirseacht) gan mhoirtéal; (le duine, caint etc.) leamh, gan ghreann; (le bád) aníos ón uisce; (le corp) marbh, sínte
foinse uisce nó ola etc., a scairdeann aníos as an talamh; poll a dhéantar sa talamh chun breith ar an uisce etc. sin
ó thaobh taobh, ó cheann ceann (ag gabháil trí Thrá Lí; dul tríd an liosta); polladh, réabadh (chuaigh an chaint trí mo chroí; ag teacht aníos tríd an talamh); ar fud (ag siúl tríd an aonach; tá an teach trí thine); measctha le (cuir ola tríd); ar feadh (tríd an oíche, tríd an stoirm ar fad); mar gheall ar (trí dhearmad a tharla sé)
éirí tirim nó a dhéanamh tirim; éirí crua sa bholg; (le duine) stopadh de bheith ag caint; (le bád) tarraingt aníos ar thalamh tirim; (le hiasc) teacht i dtír
caitheamh aníos nó cur amach (as an ngoile)