Baile Foclóir Nua Béarla–Gaeilge » FNBG »
Cuardaigh focal Gaeilge nó Béarla.
Focail chosúla: éag · gag · géagú · géan · géar
Tosach A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
TORTHAÍ SAN FHOCLÓIR BEAG
géag bain2 brainse; lámh nó cos duine; cos ainmhí
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ SAN FHOCLÓIR BEAG
barra géag gearrtha de chrann; fuílleach, dramhaíl
géag chaol a bheadh ag fás as íochtar planda nó crainn; ógánach caol ard
corp an duine seachas an ceann agus na géaga; an chuid de ghúna a chlúdaíonn an chabhail, cabhaileog; (le feithicil, foirgneamh etc.) creatlach, fráma
scolb adhmaid etc. a chuirtear le géag bhriste chun í a choinneáil ina háit
(cois in abairtí áirithe) ceann de na géaga a úsáidtear chun siúil; aon ní cosúil leis seo (cos boird, cos pota); clúdach coise (cos treabhsair); lámh, feac, sáfach (cos spáide, cos scine, cos casúir, cos fuipe); an chuid íochtarach (cos leapa)
crann tógála chun rudaí troma a ardú, géag mhór fhada air agus ulóg ar a ceann amuigh
fás mór ard a bhfuil stoc is géaga is duilleoga air; polla, cuaille (crann loinge, crann brataí); lámh, stoc (crann spáide, crann speile); seafta, bíoma (crann deirice); fráma, déantús adhmaid (crann na páise, crann tógála); giota adhmaid a d'úsáidtí i gcrannchur (cuirimis ar chrainn é; ar mo chrann atá sé); adhmad (cos chrainn, saor crainn)
géag crainn; brainse d'eagraíocht (craobh de Chonradh na Gaeilge); bua (an chraobh a bheith leat; craobh na hÉireann); dual gruaige; fraoch fada láidir
(le focal) bunú ar fhocal eile (aidiacht díorthaithe ón ainmfhocal) e.g. géagach ó géag
breoiteacht thógálach cosúil le slaghdán fiabhrais, agus tinneas géag ag gabháil leis
an áit a scarann dhá ghéag de rud óna chéile
lán brainsí; a bhfuil géaga fada air
uirlis faobhair a tharraingt ar rud (do lámh a ghearradh le scian); codanna a dhéanamh de rud le huirlis faobhair (adhmad a ghearradh le sábh); scoitheadh le faobhar (géag a ghearradh de chrann); múnlú, greanadh le faobhar (litreacha a ghearradh ar thuama); sciolladh, goin le teanga, leibhéal (ag gearradh na gcomharsan; caint a bhfuil gearradh inti); coilleadh (gamhain a ghearradh); giorrú (do shaol a ghearradh); laghdú (fiacha a ghearradh); leagan (cáin a ghearradh ar dhuine); cíos, sraith; luas (gearradh siúil)
géag bheag den fharraige, gaoth
lámh stiúrtha (rothair, céachta etc.); lámh chrochta (buicéid, sáspain etc.); géag nó cos fhada
(láimh in abairtí áirithe) an ghéag ón ngualainn anuas; crobh, an chuid den ghéag ón rosta anuas; páirt (lámh chúnta, lámh a bheith agat i rud); riar, stiúradh (cúram a ghlacadh ar láimh); scil (tá an-lámh aige); obair (rinne sé an-lámh air); comhiarracht (ag obair as láimh a chéile); coinneáil, cosaint (tugadh ar láimh é); cúram (faoi láimh dochtúra); gealltanas (seo mo lámh duit); diúltú (droim láimhe a thabhairt le duine); foréigean, neart (lámh láidir, an lámh uachtair); síniú (cuir do lámh leis sin); peannaireacht, scríobh (is deas an lámh atá aige); biorán (lámha cloig); an chuid de rud a mbeirtear greim air (lámh buicéid, maide rámha); tomhas (le capall) ceithre horlaí, (le hiasc, plandaí etc.) trí cinn
cos ainmhí a bhfuil ingne air; géag shnámha (róin etc.); cos scamallach éin; lámh duine
clúdach (éadach a leathadh ar rud, im a leathadh); rolladh (taos a leathadh); leibhéal, leacadh (iarann a leathadh); oscailt amach (do ghéaga a leathadh); leathnú (coillte ag leathadh); scaipeadh (síol, gaineamh, a leathadh); éirí doiléir (tá a chaint ag leathadh air); a dhéanamh fuar (tá mé leata; leathfar ansin thú)
achar mór uisce agus talamh timpeall air; géag den mhuir, gaoth; at beag faireogach sa bhléin nó faoin ascaill
ceann de chúig bhall ar bharr na láimhe nó na coise; géag portáin nó gliomaigh
an chuid de bhall éadaigh a chlúdaíonn an ghéag ón ngualainn anuas
cnapán nó at, go mór mór ar an bpointe a dteagmhaíonn gas duilleoige le brainse nó le géag
ainmhí allta, arracht, reiptíl; ainmhí beag lúbarnaíola gan ghéag gan chnámh droma; cuiteog
fráma chun rudaí a choinneáil air nó ann (raca féir; raca hataí); gléas ar a mbaintí síneadh as géaga daoine fadó mar phionós orthu; scairbh
géaga, cosa
scaoileadh déanta air; singil (pósta nó scaoilte); ligthe lúfar (géaga scaoilte); bogtha, ar bogadh
ceann den dá ghéag a n-eitlíonn éan leo; géag duine; cliathán (sciathán foirgnimh, airm); blúire (sciathán tobac)
síneadh géag, sciathán etc.
fad nó teannadh a bhaint as rud (sreang a shíneadh); searradh (do ghéaga a shíneadh); luí ar d'fhad (sín siar ansin); luí le nó cois (sínte le mo thaobh); éirí fada (tá an lá ag síneadh); cur amach (sín amach do lámh); leagan; pointeáil (shín sé a mhéar chuige); brú chun cinn (síneadh chun reatha)
géag crainn ar sileadh; aon rud atá ar sileadh nó scaoilte
ceann de na géaga a théann ó mhol rotha go dtí a chiumhais
meascadh, croitheadh (moirtéal a shuaitheadh); fuineadh (taos a shuaitheadh); searradh, aclú (matáin, géaga, a shuaitheadh); traochadh, tuirsiú (bheith suaite tar éis an lae); cur trí chéile, corraí (aigne shuaite; tá an fharraige suaite); cíoradh, plé (ag suaitheadh na ceiste)
an t-alt ag a lúbann an ghéag; lúb, cor (uillinn píopa; uillinn ar bhóthar); cúinne a dhéanann dhá dhronlíne le chéile
ráthóir; tacaíocht, baránta; údarás (ceann urra ; fuair mé ó urra maith é); neart (urra coirp, géag)
Maidir leis an suíomh seo | Conas an suíomh seo a úsáid | Aiseolas | Inrochtaineacht | Breiseáin agus giuirléidí | Aip an tsuímh | An Draoi Gramadaí | Nuacht