TORTHAÍ
IN FOCLÓIR GAEILGE—BÉARLA
arís, adv. 1. Again. ~ agus ~ eile, again and again. Ar ais ~, back again; all over again. Choíche ~, forever, never, again. Go brách, go deo, ~, never again. As sin ~ go barr, from there again, further, to the top. Cuir ina áit féin ~ é, put it back into its own place. Tá sé chuige féin ~, he has recovered; he is back to normal. Faoin am seo ~, by this time next year. ~! Encore! 2. Afterwards; at some future time. Rinne sé ~ é, he did it afterwards. Déanfaidh mé ~ é, I’ll do it some time. Fad a mhairfidh mé ~, as long as I live. 3. Still. (In phrases such as) Níos fearr ~, better still. (Var: ~t)
ABAIRTÍ
IN FOCLÓIR GAEILGE—BÉARLA
Tá siad ~ is isteach chuig a chéile arís, they are on visiting, friendly, terms again.
Níl ach ~ labhairt arís leis, it is pointless to speak to him again.
Tá na ribíní ~ arís, the ribbons are again being worn.
~ agus arís, now and then.
Is beag an ~ air é a dhéanamh arís, he is hardly likely to do it again.
Go mbeirimid beo ar an am seo arís, may we live to see this time next year.
Tá sé ar a bhoinn arís, he has recovered his health, he is on his feet again.
Tá tú i do bhrín óg arís, you are in the full vigour of your health again.
Tá siad ~ (le chéile) arís, they are on friendly terms again.
Má chastar ann arís mé, if I happen to be there again.
Thóg an gortú ~ arís dó, the hurt came against him again.
Tá siad le chéile arís, (i) they are together again, (ii) they are at each other, fighting, again.
~ arís, ever, never, again.
Tá sí chuici féin arís, she is her old self again.
An ~ céanna a dhéanamh arís, to do the same thing over again.
Tá sé ina chló féin arís, he is fully recovered, looks himself again.
~im arís uait é, say it again; repeat it if you dare.
Tá sí ar a ~ féin arís, she is her old self again.
Chuir sé de chomhad leis féin nach ndéanfadh sé a leithéid arís, he promised himself that he would not do the like again.
Thug sé na ~e ba mhó arís, he proclaimed, swore, louder than ever.
Tá sé ina chruth féin arís, he is his natural self again.
Ná ~ an doras agam go brách arís, never darken my door again.
Mura i n~ is nach bhfeicfinn arís é, in case I shouldn’t see him again.
Tá a dhath féin air arís, he has got back his colour, looks well, again.
Is é an ~ nua sibh a fheiceáil arís, it is just wonderful to see you again.
Ná ~im an leabhar sin arís agat, don’t let me find you with that book again.
Tá an droim ag ~e orm arís, my back is threatening to trouble me again.
Anois agus arís, ach is ~ é, now and again, but only rarely.
Tá siad i bh~ a chéile arís, they are together again.
Tá na carraigeacha ~tha arís, the rocks are under water again.
Ó ghabh sé a bhoinn arís, since he gained his feet again.
Tá an phian ag ~áil dó arís, the pain is troubling him again.
B’éigean dom teacht ina ~ arís, I had to go at it again from the beginning.
Tá an Rialtas ~ arís, the Government is back in power.
Tá sé ina ~ arís, he is fully recovered, as active as ever.
Tá a ~ arís ann, it is bigger by half.
Ní bheidh a ~í arís ann, we shall not look upon their like again.
Tá sé ar a léim lúith arís, he is in bouncing health again.
Nár mhéanar a bheadh óg arís! O to be young again!
Ní ~ go bhfeicfimid arís é, we will hardly see him again.
Tháinig an ~ arís ann, he regained consciousness; his sensitivity was restored.
~ feicim arís iad, let me not see them again.
~ fheicimid arís é, may we never see him again.
Níl ~ ar an mbás (ach pósadh arís), there is no cure for death (but to marry again).
Tá mé ag neartú arís, I am getting well and strong again.
Tosaigh arís as an ~ air, start it all over again.
Tá sibh ar ~ arís, you are at it again.