TORTHAÍ
IN FOCLÓIR GAEILGE—BÉARLA
cabhair1, f. (gs. -bhrach, pl. -bhracha). 1. Help, assistance. ~ a thabhairt do dhuine, to give help to s.o. Dul, teacht, i g~ ar dhuine, to go, come, to s.o.’s assistance. ~ a fháil ó dhuine, a bhaint as rud, to get help from s.o., make use of sth. ~ airgid, help in money, subsidy. Le ~ fear, with men to help. Lucht cabhrach, helpers. Gan chabhair, unaided, single-handed. Ba mhór, ba bheag, an chabhair dom é, it was of great, little, use to me. Is beag an chabhair a bheith ag caint air, it is no good talking about it. Ní ~ ná cúnamh dúinn é, it is of no earthly use to us. Bhí maide ina chabhair aige, he was using a stick. Is í an chabhair ina ham í, it is timely help. Is fearr duit a chabhair ná a chealg, it is better for you to have him on your side than against you. Dia le ~ chuige! God help him! ~ ó Dhia chugainn! It is a godsend! Is gaire ~ Dé ná an doras, God’s help is always at hand. S.a. bean1 1. 2. Bot: ~ Mhuire, knawel.
cabhair2, v.t. (pres. -bhraíonn, vn. -bhradh, pp. -artha). Emboss, chase.
cabhair3 = cabhraigh1.
ABAIRTÍ
IN FOCLÓIR GAEILGE—BÉARLA
Cabhair in ~, timely help.
~ chabhrach, ghlúine, midwife.
In am an ghátair a bhraitear an chabhair, a friend in need is a friend indeed.
Ag brath ar chabhair; ag brath cabhrach, expecting help.
~ scéithe, boss of shield.
Cheil tú do chabhair orm, you withheld your help from me.
Is í do chabhair a chodail amuigh, you were very slow to help; you gave poor help indeed.
Is mó an chreach ná an chabhair iad, they are more of a hindrance than a help.
Mura gcreana tú cabhair dom, unless you grant me help.
Tá ~ agat lena chabhair, you will get no more help from him.
Is beag an chabhair dúinn iad, they are of little help to us.
Bheith ag ~ le cabhair, le teacht duine, to be expecting help, the coming of s.o.
Má bhíonn ~ ar chabhair aige, if he calls for help.
Cabhair a fháil, to get help.
Tá siad ag ~acht le cabhair, they are waiting for help.
~ cabhair Dé, and with God’s help.
Lenár gcabhair ~, with our own help.
Is giorra cabhair Dé ná an doras, God’s help is always near.
Glaoch ar chabhair, to call for, summon, help.
Is ~ gan cabhair againn, it is a pity we have no help.
Go raibh míle ~ acu as a gcabhair, a thousand thanks for their help.
Cabhair ó Dhia, help from God.
~ cabhartha, embossed stamp.
Ná bain do shúil de chabhair, don’t give up hope of getting help.
Is mairg a thaobhódh lena chabhair, I wouldn’t like to depend on his help.
Teacht i gcabhair ar dhuine, to come to s.o.’s help.
Teastaíonn cabhair uaim, I need assistance.
Is fearr dúinn dul ag triall ar chabhair, we had better go for help.