Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
mustar
mustard
mustrach
mútáil
na
-na
ná
nach
nádúr
nádúrtha
naí
naíchóiste
náid
naigín
naimhdeach
naíonacht
naíonán
naíonda
naíonra
naipcín
nairciseas
náire
náireach
nach1 mír cheisteach dhiúltach roimh bhriathar (nach bhfeiceann tú féin é? nach bhfuil do dhóthain agat?) nó ag tabhairt ordú (nach suífeá)
nach2 foirm dhiúltach cheisteach den chopail san aimsir láithreach
nach3 cón focal roimh bhriathar chun an diúltach a léiriú (an té nach bhfuil ciall aige; rún nach sceithfinn)
nach4 cón focal a léiríonn an diúltach i bhfochlásal (deir sé nach bhfuil maith ar bith ann; is fíor nach bhfuil; ainneoin nach raibh mé ann)
RELATED MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
nach ligeann aer isteach nó amach
duine a chreideann nach féidir a chruthú go bhfuil Dia ann
prionsabal nach gá a chruthú
duine nó ainmhí nach bhfuil a dhathú ceart ionas go mbíonn a chraiceann, a ghruaig, a chlúmh, etc., bán agus a shúile bándearg
nach bhfuil glic, neamhchríonna
duine nach gcreideann i gCríost; duine gan Chríostúlacht
nach bhfuil Críostúil; barbartha
duine a chreideann nach bhfuil Dia ann
nach bhfuil diaga, nach bhfuil cráifeach
dílleachta nach bhfuil aon duine ina bhun
mar sin, cosúil leis sin (gurab amhlaidh duit; an amhlaidh nach dtuigeann tú mé?)
duine nach airí air rud a dhéanamh dó
nach dócha
nach dtarlaíonn go minic, neamhchoitianta
ceann amháin (a haon); duine nó rud amháin (gach aon); cárta imeartha nach bhfuil ach marc amháin air (an t-aon muileata); ar bith (níl aon duine istigh); céanna (tá siad ar aon dath le chéile); amháin (an t-aon iníon atá acu)
gnás nach gceadaíonn ach aon chéile amháin a bheith ag duine san aon am amháin
naíonán, leanbh beag óg nach bhfuil siúl aige fós
bláth nó duilleog nach bhfuil oscailte amach fós; buntús meatháin
fear nach bhfuil pósta
duine balbh; duine nach bhfuil an chaint mar is ceart aige
amhránaí fir a bhfuil guth aige nach bhfuil chomh domhain ar fad le dord
nach bhfuil mór (teach beag); nach bhfuil fásta suas (páistí beaga); nach bhfuil chomh mór (an ceann beag); nach bhfuil fada (tamall beag); nach bhfuil ard (torann beag); nach bhfuil iomlán nó nach maireann i bhfad (faoiseamh beag); nach bhfuil mórthairbheach (pinginí beaga a shaothrú); nach bhfuil i bhfad uainn (ar ball beag); nach bhfuil iomadúil (scata beag); atá sóisearach (Brian beag); ar díol ceana é (a mháthair bheag); ar díol trua nó tarcaisne é (duine beag dearóil)
ach sa bheag, nach mór (beagnach céad ceann; iad go léir beagnach)
rud nach fiú mórán é nó atá ar bheagán tábhachta
beannaíocht bhréige nach dtagann ach ó bhéal
duine nach bhfuil glacadh aige le haon dearcadh ach a dhearcadh féin
nach bhfuil crua (talamh bog); nach bhfuil mórán stró leis (saol bog); nach bhfuil an-ard (glór bog); nach bhfuil an-te (bainne bog); nach bhfuil daingean (greim bog)
labhairt i gcaoi go síltear nach ón gcainteoir féin atá an chaint ag teacht ach ó phuipéad, etc.
deartháir nó fear gaoil; comhbhall de chumann; fear (nach sagart) atá ina bhall d'ord rialta; sagart (in oird áirithe)
tugtha do bhréaga; nach bhfuil fíor
a rá le duine nach fíor a ndúirt sé; a chruthú nach fíor rud
cuma bhréige ar rud nó ar dhuine chun nach n-aithneofaí é
bróg nach gclúdaíonn an rúitín
a mhaireann, a sheasann, nach n-athraíonn choíche
sráid nach bhfuil ach béal amháin uirthi
siúd is (go), ainneoin (cé nach gcreidim thú; cé gur láidir an fear é)
mearbhall, speabhraíd a thugann ar dhuine rud a fheiceáil nach bhfuil ann
críoch nach bhfuil seachaint uirthi, rud atá i ndán do dhuine; mí-ádh, tubaiste
acht a mbraitheann gníomh áirithe air (tugadh dó é ar choinníoll nach ndíolfadh sé arís é); gealltanas (dá dtugadh sé a choinníoll dom); dílseacht d'fhocal, dúthracht (fear gan choinníoll)
moladh nó cúnamh i bhfocail a thugtar do dhuine nuair nach bhfuil a fhios aige cad is ceart dó a dhéanamh (glac mo chomhairle); treoir, tionchar (fanacht ar chomhairle d'athar); gasra a thagann le chéile chun ceisteanna a phlé agus socruithe a dhéanamh (comhairle baile, comhairle cathrach)
malairt, contrárthacht; ciotrúntacht; cúrsaí nach bhfuil fabhrach
an méid is lú daoine nach mór a bheith i láthair ag cruinniú sula bhféadfar an gnó a dhéanamh go hoifigiúil
uimhir nach bhfuil in roinnte ar 2 (1, 3, 5, 7, 9 mar shampla)
miotal geal gléigeal nach dtagann smál ná meirg go héasca air
miotal geal gléigeal nach dtagann smál ná meirg go réidh air
duine dúr aineolach; duine tútach nach féidir a mhúineadh
duine nach bhfuil saor, atá ina sclábhaí; duine atá daortha nó ciontaithe
(roimh le) is dóigh le (dar liom nach é an ceart é)
gan glacadh le rud (ná diúltaigh é); a rá nach mbeidh baint ná páirt agat le rud nó duine; droim láimhe a thabhairt le rud (diúltú don diabhal); lagú (tá an ghrian ag diúltú); seachaint, druidim siar (tá siad ag diúltú romhainn)
nach féidir, an-deacair ar fad (do-aimsithe, do-aitheanta); droch-, dona (dobhuille)
