Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
bucram
budragár
buí
buicéad
buidéal
buile
builín
buille
buillean
buime
buimpéis
buinne
buinneach
buinneán
buíocán
buíoch
buíochan
buíochán
buíochas
buíocht
buíóg
buíon
búir
buille fir4 tarraingt de dhorn nó d'arm ar dhuine nó ar rud; tarraingt speile in arbhar; tarraingt rámha in uisce; iarracht snámha; preabadh croí nó cuisle; bualadh cloig (ar bhuille a haon); caill, dochar (is mór an buille orthu é)
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
bolgadh nó séideadh sa chorp de bharr buille nó tinnis
tamall de rud ar bith (babhta oibre); seal áirithe coimhlinte (an dara babhta den troid); uair (an babhta seo); buille tubaisteach, bris (is mór an babhta air é)
buille snámha
buille; lorg buille, eang; aiceann
buille siúil, oibre, etc., deas réidh
fáscadh nó luí ar rud (cnaipe a bhrú; brúigh síos sa mhála é); sá romhat nó uait (brúigh isteach an doras); plód (brú mór daoine); mionú le meáchan nó le buillí (prátaí a bhrú); tathant (ag brú dí ar dhuine); srianadh (brúigh fút an fhearg)
buillí a thabhairt do dhuine nó do rud; an gráinne a bhaint de thuí le hinneall buailte; uibheacha no uachtar a ghreadadh go dtagann cúr orthu; preabadh go rialta (croí ag bualadh); múnlú (airgead a bhualadh); seinm (port a bhualadh); leagan (buaileadh breoite é); sroicheadh ar do chúrsa (gur bhuail siad cuan; buail isteach chugainn); troid (bhí bualadh mór ann); bua a fháil (bhuaileamar sa chluiche iad)
buille coise nó bróige
buille (go háirithe buille boise); canta (aráin etc.)
buille grod glórach; glór cosúil leis sin; cnap (cnag adhmaid, cloiche)
uirlis ar nós druma nó ciombal a bhuailtear ar bhuille le ceol
ailp nó moll gan chruth (cnap cloiche); carn, cúil (cnap gainimh, cnap airgid; cnap scamall); cnag, buille
briseadh nó gearradh sa chraiceann de bharr timpiste nó buille
buille beag crua
a dhéanann coscairt (buille, scéal coscrach); buaiteach
cluiche ina dtiomáintear liathróidí adhmaid le buillí de mháilléad trí lúba iarainn ar léana
ar nós cloiche nó iarainn, gan a bheith bog; deacair, doiligh (ceist chrua); dian (rás crua); dlúth (snaidhm chrua); láidir (buille crua); anacair, anróiteach (saol crua, aimsir chrua); dúr (croí crua); cruinn, gortach (crua faoi airgead); doscúch, righin (gasúr caol crua)
an craiceann crua ar chíste, screamh; brat crua (crústa seaca); caitheamh, buille (crústa de chloch, de dhorn)
buille le cúl na láimhe; buille snámha ar chúl do chinn san uisce
buille
bos na láimhe; buille
an lámh dheas nó dorn na láimhe deise; buille de dheasóg
cóiriú, socrú; gléasadh; ullmhú (bia); ceartú in áit (deasaigh isteach liom); díriú, aimsiú (buille a dheasú ar dhuine)
lámh agus í dúnta go dlúth (agus na méara fillte sa dearna); buille de dhorn; lán doirn; miosúr sé horlaí nó mar sin; lámh nó cos uirlise (dorn claímh)
lochtach; fealltach (buille fabhtach)
buille trom, clabhta, flíp
buille (trom)
gan aon rud nó aon duine istigh ann (soitheach folamh, spás folamh; teach folamh); gan éifeacht (gáire folamh); in aistear (turas folamh); amú (buille folamh)
buille ar ais, buille in aghaidh buille eile
faobhrach, biorach (scian ghéar, biorán géar); uilleach, rite (coradh géar, aill ghéar); pianmhar (buille géar); tréan (solas géar); goilliúnach (focal géar); searbh (blas géar); aibí, grinn (súil ghéar, intinn ghéar); gasta (siúl géar); díocasach (coimhlint ghéar); an-ghar do (dul géar ar an gcúinne); cleasach (ceannaí géar)
deacracht le tarraingt anála; buille saothair; asma
buille géar boise; deoch ghéar bhríomhar; lasair ghéar (greadóg thine)
buille
buille tréan trom nó an glór a dhéanann sé
léim, preab (ar nós liathróid de thalamh); buille
farasbarr, fuílleach (iarsma den bhia); taise (iarsmaí an tseansaoil); sliocht a mhaireann (beidh sé gan iarsma ina dhiaidh); (droch)thásc, toradh (buille a d'fhág iarsma air); bronntanas Lae Caille (lá na n-iarsmaí)
stiall, stráice; liobar, ceirt; rud liobarnach; buille (leadhb de mhaide); teanga
giobal, stiall; liobar; gioblachán; óinseach gan chrích; buille, clabhta
liobar de rud nó de dhuine; buille beag
buille maith láidir
buille láidir
gléas a thomhaiseann buillí ceoil
buille mór trom de dhorn
gabhar nó fia fireann; rop adharc; buille ar shliotar; taom tinnis nach bhfuil míniú air (buaileadh poc air)
cineál de reiptíl bheag cosúil le hearc luachra; buille trom
liúdar, buille
buille beag; taom beag
(sa Mheánaois) ball mór cosanta a bheartaítí ar bhac na láimhe mar chosaint ar bhuillí; cosaint; cosantóir (is é ár sciath chosanta é); ciseán tanaí, sciathóg
buille a sciorrann de dhuine
scaoileadh (capall a scor); scaradh, briseadh (scor ciorcaid); deireadh a chur le (scor cruinnithe); sos ó obair; deireadh (buille scoir)
