Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
fuadach
fuadar
fuadráil
fuafar
fuaidire
fuaidreamh
fuáil
fuaim
fuaimint
fuaimneach
fuaimniú
fuaire
fuairnéalach
fuairnimh
fuairnín
fual
fuálaí
fuar
fuaraigeanta
fuarán
fuaránta
fuarbhlas
fuarbholadh
fuaim could be a grammatical form of:
fuaigh »
fuaim bain2 aon ní is féidir a chloisteáil, ar nós caint, ceol nó glór ar bith
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
béim ghutha ar shiolla cainte; comhartha fuaime nó béime ar litir scríofa
rud a mhéadaíonn nó a ardaíonn fuaim; gléas a chuireann breis nirt le sruth leictreachais agus a ardaíonn an fhuaim ó ghléas raidió, etc.
méadú fuaime; neartú ar shruth leictreachais
gan cumas cainte; gan aon fhuaim (litir bhalbh)
gléas ceoil adhmaid a bhfuil fuaim tholl aige
fuaim pléisce, pléasc; lasc
gan éisteacht, nó gan mórán éisteachta; (le fuaim) maolaithe, íseal (toirneach bhodhar); gan mhothú (bhí mo mhéara bodhar le fuacht)
duine a dhéanamh bodhar; duine a chrá le caint nó le torann; fuaim a mhaolú
an fhuaim a dhéanann rud tirim briosc nuair a bhristear é
canadh; aon chóiriú fuaimeanna a bhfuil binneas ann; amhrán, dán; brí, fuinneamh (tá sé lán de cheol)
fuaim cloigín
glacadh fuaimeanna trí na cluasa, cluinstin, aireachtáil
an fhuaim chéanna a bheith i bhfocail, mar atá bán, lár nó Laidin, maidin
fuaim seachas guta i dteanga (Léirítear consain le litreacha seachas a e i o u)
roinnt nótaí ceoil a dhéanann fuaim cheolmhar ar iad a sheinm le chéile
fuaim mar a dhéanfadh píosaí miotail nó fiacla á gcuimilt dá chéile
lag-ghlórach, gan ghlór, gan fuaim
cluas a thabhairt do rud (éisteacht le fuaim na gaoithe); cumas cloisteála (tá éisteacht mhaith aige); bheith i do thost, do bhéal a dhúnadh (éist do bhéal)
fuaim chaol cheoil a shéidtear amach trí bheola nó trí fhiacla leathdhúnta; puth, anáil (bheith i ndeireadh na feide)
eolaíocht fhisiciúil, brainse den eolaíocht a dhéileálann le cúrsaí fuinnimh ar nós teas, solas, fuaim, maighnéadachas agus leictreachas
fuaim béil nó grúpa litreacha a chiallaíonn rud ar leith; abairt, ráiteas, caint (focal a rá le duine); teachtaireacht, eolas (focal a chur chuig duine); gealltanas (d'fhocal a bhriseadh; ar m'fhocal duit)
fuaim, glór
glórach, a dhéanann fuaim
fuaim nó torann a dhéanamh; (focal, caint) a rá amach
córas gasta scríbhneoireachta le comharthaí fuaimeanna in ionad litreacha
fuaim mar a dhéanann leacht aeraithe nuair a dhoirtear as buidéal é; coipeadh
guth nó fuaim (glór duine, glór na habhann); caint (ná géill dá nglórtha)
fuaim mar a dhéanfadh uisce i mbróg
fuaim a dhéantar gan úsáid a bhaint as an teanga ná na fiacla ná na beola (is é sin, gan chonsan) ar nós a, e, i, o, u, gearr nó fada, á n-úsáid leo féin nó le chéile chun fuaim a léiriú
glór duine (chuala mé do ghuth); fuaim cheoil a théann le hamhrán (tá guth maith aici); fuaim cosúil le glór (guth na cuaiche); barúil a chuirtear in iúl (guth an phobail); cáineadh ó bhéal (ní bhfaighidh tú guth ná náire as); vóta (do ghuth a thabhairt)
marc scríofa a léiríonn fuaim chainte mar atá i litreacha na haibítre; teachtaireacht scríofa faoi chlúdach (scríobh sé litir chugam)
bealach pras chun caint a scríobh le poncanna agus le stríoca a léiríonn na fuaimeanna éagsúla
gan a bheith beo, imithe den saol; gan bheocht gan bhrí (tá an intinn marbh ann); ina stad (uisce marbh); gan úsáid (airgead marbh); gan ghéire (pian mharbh); lag, balbh (fuaim mharbh)
cur chun báis; crá, ciapadh; maolú (fuaime, péine etc.)
gléas a phiocann suas fuaimeanna le haghaidh craolacháin
comhartha, marc nó tuairisc ghearr chun aird a dhíriú ar rud éigin; litir ghearr; píosa páipéir a úsáidtear mar airgead (nóta puint); fuaim amháin cheoil
pléascadh, fuaimeanna pléisce
(le fuaimeanna) a thagann as an scornach, a dhéantar sa scornach (ar nós 'ch' san fhocal gach)
ceolán cinn, míobhán; fuaim, glór
fuaim, glór, torann
fuaim a dhéanann focal nó cuid d'fhocal (mar shampla, siolla amháin atá sna focail fear agus bean, agus dhá shiolla an ceann sna focail cailín agus buachaill); nóta (siolla ceoil); puth (siolla gaoithe); rian, luid (bhí siolla den ádh ort)
ar aon fhuaim le s no z
fuaim atá cosúil le s-s-s-s-s (mar atá, glór gé nó gal ag éalú); monabhar (siosarnach chainte; siosarnach na gaoithe)
fuaim, fothram
fuaim shrónach; sróinínteacht
cineál de ribín éadaigh, plaistigh etc., chun rudaí a cheangal nó chun taifeadadh a dhéanamh ar fhuaim
fuaim bhinn cheoil, aer, port; (le guth, gléas ceoil) ton, airde (veidhlín i dtiúin, as tiúin); fonn, giúmar
fuaim (cheoil); tréith gutha nó fuaime; (le dath) imir
fuaim nó glór láidir, fothram
fuaim chreathánach i nguth nó i gceol (a thagann trí léim go tobann ó nóta amháin go nóta eile agus ar ais arís)
