DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
rud a mhéadaíonn nó a ardaíonn fuaim; gléas a chuireann breis nirt le sruth leictreachais agus a ardaíonn an fhuaim ó ghléas raidió, etc.
gléas leis an neart i sruth leictreachais a thomhas
cuma, dealramh; cosúlacht mhaith; cumas, neart
neart, fuinneamh (brí na hóige; cuirfidh an bia brí ionat; in ísle brí); ciall (brí focail); éifeacht (argóint ar bheagán brí)
ábaltacht, neart (cumas a bheith ionat; bheith i gcumas rud a dhéanamh; níl sé ar mo chumas)
neart nó fuinneamh (cumhacht leictreachais, cumhacht adamhach); údarás, ceannas (an té a bhí i gcumhacht); ábaltacht ar rud a dhéanamh; tír láidir nó mór le rá (na cumhachtaí móra)
ropadh, sá (cuireadh i bpríosún é; scian a chuir i nduine); tabhairt ar staid áirithe (duine a chur i gcruachás; chuir sé ina thost é); léiriú (rud a chur in iúl, a chur i nGaeilge); líonadh le (chuir sé neart ionainn); dul i (cur sa siúl; cur in aghaidh nó i gcoinne ruda)
méadú, breisiú (cuir giota eile leis); tacú (ní neart go cur le chéile); cur ag foghlaim (cuireadh le múinteoireacht é); tiomáint chuig (duine a chur le buile)
neart, doichte; buaine, seasmhacht
neart, treise; bail an ruda atá dian (déine na gaoithe, na stoirme)
leacht a ligean amach as árthach nó a ligean isteach in árthach eile; sileadh (ag doirteadh deor, fearthainne); ligean do leacht sceitheadh nó titim; caitheamh (dhoirt sé a neart)
liostáil earcach d'fhonn cur le neart eagraíochta
treise, neart tréan; fórsa, foréigean
cumhacht, neart, foréigean; éifeacht
neart, brí, spreacadh; luas, siúl
aibíocht, neart, cumas (in inmhe fir)
gan neart, gan a bheith láidir; gan chumhacht (tír lag); gan éifeacht (freagra, iarracht, lag; creideamh lag); gan substaint (fíon, tae, lag); gan a bheith aibí (páistí laga); beag (is lag a shíl mé go)
gan chlúdach, gan mhaisiú (ar an talamh lom); tanaí (duine, ainmhí, lom); dlúth (bearrtha go lom); (ag cur nirt le haidiacht eile) (lom díreach, lom láithreach, lom dáiríre)
duine a ghlacann páirt i gcomórtais aclaíochta maidir le luas, neart agus fuinneamh de
cumas nó acmhainn feiceála (níl an radharc go maith aige); raon amhairc (fad mo radhairc uaim); féachaint, amharc (ní fhaca mé aon radharc air); an rud a fheictear, feic (radharc mara, tíre; is gránna an radharc é); díol súl, neart (bhí radharc daoine ann); súil(e) (an taobh geal dá radharc); cuid amháin de ghníomh i ndráma
níos mó ná do dhóthain, flúirse, neart
teannadh; teannas; teorainn (níl ríochan lena neart); foighneamh, cur suas (tá sé deacair ríochan leo)
áiritheoir; meaisín leictreonach a dhéanann neart tascanna áirimh ar luas an-ard
ráib reatha, go mór mór roimh léim (léim ruthaig); rith cainte; maoin, toirt, neart
neart, fuinneamh (nuair a bhí siad ina sea); suim, aird (sea a chur i rud); meas
brí, fuinneamh, éifeacht; neart agus spiorad
baint nó tarraingt le fórsa (shrac siad an t-éadach de; shrac an bád an t-ancaire); fadhbáil (táimid ag sracadh linn); babhta, tamall (sracadh breá codlata); neart, fuinneamh (fear a bhfuil sracadh ann)
stialladh, stróiceadh; racht, rois (stolladh feirge, stolladh gaoithe); neart, fuílleach (stolladh bia, airgid)
neart, fórsa (le teann na gaoithe); strus, straidhn (is iomai teann a rug air); béim (teann a chur ar fhocal, ar do ghuth); taca, tacaíocht; gustal (tá teann ar a chúl aige); muinín, dánacht (níl teann agam air sin); cumhacht, údarás (cathain a tháinig sé i dteann?); ardphointe (i dteann a réime; le teann oilc a rinne sé é)
duine láidir, gaiscíoch, laoch; neart, cumhacht (le tréan na gaoithe); neart, flúirse (tá tréan airgid aige)
bail an ruda atá tréan; neart, fórsa, cumhacht
neart, cumhacht (le treise lámh); béim (treise a chur le focal)
misneach; dóchas, croí, (le caint nó guth) neart (is breá an t-uchtach atá aige)
ráthóir; tacaíocht, baránta; údarás (ceann urra ; fuair mé ó urra maith é); neart (urra coirp, géag)
urraíocht; neart; teanntás