TORTHAÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
cuimhne bain4 bua nó cumas rudaí a thabhairt ar ais san aigne (beidh cuimhne ar an lá seo fós); na rudaí ar fad a gcuimhníonn daoine orthu (más buan mo chuimhne; cuimhní cinn)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
féile eaglasta i gcuimhne ar aiséirí Chríost
tá cuimhne agam, agat etc., ar
ábhar cuimhne; seoid chuimhne ar ócáid nó ar áit nó ar dhuine éigin
tabhairt chun cuimhne (cuimhním ar an lá go maith); smaoineamh (níor chuimhníomar go dtiocfá); beartú, seiftiú (ag cuimhneamh ar dhul abhaile); plean, seift (is maith an cuimhneamh é)
le linn, i rith (ar feadh an lae); ar fhad, ar fud (ar feadh an bhóthair, ar feadh na tíre); chomh fada le (ar feadh m'eolais nó mo chuimhne)
lá cuimhne naoimh, lá pátrúin (Lá Fhéile Pádraig; féile Michíl); ócáid mhór, aeraíochta, fleá
tumadóir a chuirfeadh frog i gcuimhne duit leis an bhfeisteas a bhíonn air agus é in ann snámh thart gan dua in uisce domhain
an lá den bhliain a rugadh duine, nó cuimhne an lae sin
cuimhne (meabhair ar rud a tharla); tuiscint, intleacht (tá meabhair mhaith chinn aici); aithne, mothú (tá sé ag cailleadh a mheabhrach); ciall, réasún (ná cuir as a mheabhair é)
nóta le rud a chur i gcuimhne do dhuine
cur de ghlanmheabhair; cuimhneamh ar; cur i gcuimhne; smaoineamh go domhain; brath, mothú (ag meabhrú a shlí roimhe)
cuimhne nach bhfuil róchruinn
easpa cuimhne; meabhair scaipthe; díth céille, buile
caomhnóir, cosantóir, crann taca; éarlamh, naomh cosanta; lá mór siamsa i gcuimhne an naoimh sin
faide (níos sia ná míle; an chuimhne is sia siar i mo cheann)
tathant; gríosú, saighdeadh (an pobal a spreagadh); múscailt (an chuimhne, mianta, a spreagadh); cur suas (spreag an diabhal é); tabhairt amach (ceol a spreagadh, ag spreagadh Béarla)