Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
eoclaip
eol
eolach
eolaí
eolaíoch
eolaíocht
eolaire
eolas
eorna
fábaire
fabhair
fabhal
fabhar
fabhcún
fabhra
fabhrach
fabhraíocht
fabhrú
fabht
fabhtach
fabraic
fách
fachail
eolas fir1 fios, aithne, tuiscint; faisnéis (oifig eolais); treoir (eolas na slí; réalta eolais)
RELATED MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
ceal feasa nó eolais; dúire intinne
ar easpa eolais
eolas ar dhuine nó ar rud toisc go n-aithníonn tú é; cosúlacht, riocht (tá aithne bisigh air)
féilire, i bhfoirm leabhair de ghnáth, a thugann eolas faoin aimsir agus faoi nithe a tharlaíonn le linn na bliana
eolas ar oibriú diúracán
eolas a thagann anuas chugainn ó bhéal go béal
measarthacht eolais
garbh-bhonn (eolais etc.)
páipéar a bhfuil eolas nó fianaise scríofa air, doiciméad
caint a lorgann eolas ar dhuine, fiafraí
leabhar tagartha agus an-chuid eolais ghinearálta ann nó eolas ar ábhair speisialta
ar dhéanamh ciorcail nó liathróide, rabhnáilte; bailithe le chéile (cruinn sa halla); díreach ceart, gan aon dearmad (eolas cruinn, aimsiú cruinn); ceart sa cheann (níl sé róchruinn ann féin); sprionlaithe, gortach (cruinn faoi bhia)
leagan síolta sa talamh (coirce a chur); saothrú talún (gort a chur); leagan rudaí ina n-áit (cur tuí, cur gaistí; cuir ansin é); lorg (eolas, tuairisc, a chur); caitheamh (chuir sé míle ó bhaile é; chuir sé a shaol go hainnis); seoladh chun bealaigh (teachtaire, litir, a chur; cuir abhaile é); sileadh, doirteadh (ag cur fearthainne; allas, fuil, a chur); sceitheadh (na crainn ag cur an duilliúir)
gan radharc na súl; aineolach, gan eolas (táim dall ar an gcúram sin); dúr
cur i gcrích nó ar fáil (obair a dhéanamh); comhlíonadh (an carghas, do dhualgas, a dhéanamh); cleachtadh (léann nó eolas a dhéanamh); cur le chéile (rinne Dia an domhan, bád a dhéanamh); ullmhú, cóiriú (an dinnéar a dhéanamh); cruthú (déanfaidh sé lá maith fós); sroicheadh (talamh a dhéanamh, na ceithre scór a dhéanamh); tarraingt (achrann a dhéanamh); bheith páirteach i (comhrá, greann, a dhéanamh); tabhairt (seanmóir a dhéanamh); (le haidiacht) (rinne sé tuirseach mé); ceapadh (tá mé ag déanamh go bhfuil an ceart agat; déanaim amach go bhfuil); cruth (rud ar dhéanamh uibhe); bheith sásta le (caithfidh tú déanamh leis, as)
focal a chuirtear le briathar, aidiacht nó dobhriathar eile mar bhreis eolais air agus a léiríonn conas, cá mhéad, cathain etc. (rud a dhéanamh go mall, go hiontach mall, go han-mhall ar fad)
páipéar ar a bhfuil eolas nó faisnéis scríofa, cáipéis
an-fhada síos nó isteach (domhain i bhfarraige, sa sliabh); isteach go maith (dul go domhain i scéal); go bunrúta (staidéar, eolas, domhain); siar nó mall (domhain san oíche); deacair a léamh nó a dhéanamh amach (is domhain an duine é)
ceal, easnamh (éagmais eolais; déanamh in éagmais, d'éagmais, ruda); cumha (éagmais a bheith ort i ndiaidh duine)
píosa miotail chun glas a oscailt, nó chun clog etc. a thochras; oscailt (eochair eolais); siombail i scríobh ceoil a léiríonn airde an ghléis
lán eolais; léannta, oilte
eolas a fhaightear as géarstaidéar agus tástáil, agus é faoi réir prionsabal ginearálta; rannóg nó brainse den eolas sin ar nós bitheolaíocht, ceimic etc.
foinse eolais, treoirleabhar
leathan, scóipiúil, spásmhar; flúirseach (níl an t-airgead fairsing); ginearálta (eolas fairsing); fial flaithiúil (croí fairsing)
fios scéil, tuairisc, eolas; insint; lorg eolais
éirí mór nó ard; teacht féir nó plandaí; forbairt (le fás an léinn, an eolais); toradh an phróisis sin, planda, slat; síolrú (an dream ónar fhás sé)
le linn, i rith (ar feadh an lae); ar fhad, ar fud (ar feadh an bhóthair, ar feadh na tíre); chomh fada le (ar feadh m'eolais nó mo chuimhne)
duine a dhéanann staidéar ar fhealsúnacht; duine a ghránn eolas agus eagna
staidéar ar a bhfuil d'eolas ceart ann faoi phrionsabail iompair an duine agus na cruinne agus bhundlíthe na cruinne; fíor-réasúnaíocht faoi nádúr agus thairbhe rudaí
duine a chonaic rud ag tarlú nó a bhfuil eolas pearsanta aige faoi rud éigin; duine a thugann fianaise i gcúirt
a bhfuil foghlamtha agus tuigthe ag duine, a bhfuil ar eolas ag duine; eolas, tuiscint, nádúrtha nó osnádúrtha (bean feasa); lorg, iarraidh (fios a chur ar dhochtúir)
fuaim béil nó grúpa litreacha a chiallaíonn rud ar leith; abairt, ráiteas, caint (focal a rá le duine); teachtaireacht, eolas (focal a chur chuig duine); gealltanas (d'fhocal a bhriseadh; ar m'fhocal duit)
eolas, léann (duine a bhfuil foghlaim air); fios ruda nó fios conas rud a dhéanamh a fháil (ag foghlaim léitheoireachta, snámha); múineadh (rud a fhoghlaim do dhuine); dul trí rud (ag foghlaim an bháis)
scéala bolscaireachta a dhéantar nó a thaispeántar go poiblí (fógra cruinnithe); rabhadh (fógraí bóthair); comhartha, clár nó póstaer nó a leithéid a mbeadh eolas scríofa air (fógra siopa; clár fógraí)
eolas ar screamh an domhain agus ar na hathruithe a tháinig uirthi ó chianaimsir
géar, géarchúiseach (súil ghrinn, intinn ghrinn); glan, soiléir (eolas grinn)
tart (mór), spalladh; saint (tá íota eolais air)
eolas, fios (cur in iúl dó é); treo, treoir (bhíomar ar an iúl céanna); aird, aire (d'iúl a bheith ar an obair)
oideachas, scoláireacht; eolas de thoradh léitheoireachta
achar maith idir a dhá thaobh (bóthar leathan); fairsing (eolas leathan); tiubh, ramhar (caint leathan)
ar thóir, ag leanúint (ar lorg eolais, ar lorg a dhaoine roimhe)
an ceannas a bhíonn ag máistir; an scil nó an t-eolas ar leith a bhíonn ag máistir
brainse den mhatamaitic a bhaineann le fórsaí gluaiseachta; eolas ar dhéanamh meaisíní
foghlamtha ó chleachtadh (eolas praiticiúil murab ionann is eolas teoiriciúil); feidhmiúil, fóinteach, in úsáid
a bhaineann le reitric; (le ceist) ní ar thóir eolais ach mar ráiteas ann féin (mar shampla, nach bhfuil an ceart agam?)
duine a bhfuil staidéar speisialta déanta aige ar bhrainse eolais áirithe
eolas speisialta an tsaineolaí
eolas siúráilte
duine a chuirtear amach chun eolas a thabhairt ar ais nó chun sceitheadh ar an namhaid
scéal nua; focal, teachtaireacht (chuir sé scéala chugam); faisnéis, eolas
