Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
balbhán
balbhú
balc
balcadh
balcaire
balcais
balcóin
ball
balla
ballach
ballaíocht
ballán
ballasta
ballchrith
ballnasc
ballóg
ballóid
ballra
ballraíocht
balsam
balscóid
balún
bambú
ball fir1 spota nó áit; rud nó cuid de rud; comhpháirt den chorp; comhalta de chumann nó d'eagraíocht ar bith
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
ball cinn lena mbraitheann feithid a bealach roimpi nó lena lorgann sí bia
bád a choinneáil sa bhall céanna ar an uisce; fanacht ar foluain gan chorraí san aer
ball nó acra áisiúil
mír, ball; alt; earra, éadáil
ball ar bith den chruinne a bhfuil spás ann do dhuine nó do rud; achar atá curtha ar leith do ghnó áirithe (áit cathaoireach); comharsanacht (duine ón áit); sealúchas (teach agus áit); suíomh áirithe (m'áit sa rang; tá sé as áit)
ceann de na feadáin chaola a bheireann an fhuil ón gcroí go dtí baill eile den chorp
ball éadaigh; ceirt, giobal
baill cumainn
an méid ball atá i gcumann; bheith i do bhall de chumann
ball de bhanna ceoil
bean atá ina ball d'ord eaglaise
ball éadaigh ar nós léine a chaitheann bean ar a cabhail
an chuid de bhall éadaigh a théann thart ar an muineál
ball troscáin a bhfuil clár leathan air agus cosa faoi, a úsáidtear le haghaidh béilí nó oibre nó imeartha; bia boird; taobh, imeall (bord na farraige); taobh báid nó loinge (teacht le bord, thar bord); clár loinge, deic (dul ar bord)
deartháir nó fear gaoil; comhbhall de chumann; fear (nach sagart) atá ina bhall d'ord rialta; sagart (in oird áirithe)
ball éadaigh ón gcoim síos a bhfuil dhá osán air leis na cosa a chlúdach, treabhsar, triús
ball éadaigh gan muinchillí crochta ar na guaillí; bóna cóta nó casóige
ainm, clú, teist an phobail ar dhuine (tá cáil an léinn air); mianach, stuif, cáilíocht (ball maith é ina cháil féin); suim, méid áirithe, cuid (cáil amhrais)
ball d'ardchomhairle na hEaglaise Caitlicí - is iad a thoghann an Pápa
léarscáil farraige mar aon le cóstaí, taoidí, doimhneacha agus tanaíocha, agus baill chontúirteacha eile; cáipéis scríofa oifigiúil ina dtugtar cearta agus pribhléidí, go háirithe ceann a thagann ó cheann stáit nó ó rialtas (cairt baile, cairt cathrach)
ball den eaglais sin go háirithe an Eaglais Chaitliceach Rómhánach
sagart atá ina bhall de chaibidil ardeaglais na deoise; ball d'oird bheannaithe áirithe
cruinn díreach, láithreach baill
an ball d'inneall mótair ina measctar aer agus breosla galaithe
ball éadaigh don cheann
ceann de dhá bhall chruinne bhainniúla ar ucht mná; aon rud i gcosúlacht cíche
stocaire ar cóisir etc. agus é faoi bhréagriocht le tuí; ball d'fhoireann d'aisteoirí fáin a théadh thart faoi Nollaig ag léiriú drámaí traidisiúnta
ball éadaigh scaoilte gan muinchillí, agus é níos faide ná cába
ball miotail a dhéanann cling nuair a bhuailtear é, cloigín; gléas a thomhaiseann agus a léiríonn an t-am
ceann de dhá bhall ar an gceann a chloiseann; cumas éisteachta (tá cluas ghéar aige); rud ar dhéanamh cluaise (cluas pota, cluas cupa, cluas tobáin); imeall, ciumhais (i gcluas na coille)
cnap nó diosca beag chun baill éadaigh a dhúnadh; cnap beag a chuireann rud éigin ag obair nuair a bhrúitear é (ar nós cnaipí i mbosca ceoil nó ar chlóscríobhán)
ball éadaigh a dhéanamh as snáth trí lúba a dheánamh agus a cheangal le chéile le bioráin
rud a chaitear thart ar an muineál; an chuid de bhall éadaigh a théann thart ar an muineál, bóna
ball de choilíneacht; strainséir; éan corr
ball spéire cosúil le réalta agus eireaball scuabach air
ball de choiste nó de ghiúiré
duine a thugann comhairle; ball de chomhairle
ball de chumann nó d'eagraíocht
cumann trádála ina roinntear an brabach ar na baill
duine a thógann obair ar conradh; ball de chumann
socrú d'ilchineál páirteanna nó rudaí a oibríonn le chéile chun críche áirithe, nó a thagann le chéile chun toradh áirithe a thabhairt i gcrích (córas oideachais, córas cánach); baill áirithe den chorp a oibríonn le chéile (córas díleá, córas na néaróg); bealach ordúil oibre (éiríonn leis a chuid oibre a dhéanamh go slachtmhar mar tá córas aige)
ball troscáin sa seomra bia a choinníonn gréithe boird, éadaí boird etc.
ball éadaigh seachtrach le muinchillí; éide sagairt; brat (cóta péinte, cóta tarra)
an ball cuasach sa chorp a oibríonn ar nós pumpa chun an fhuil a chur ag rith trí na cuislí; lár nó meán ruda ar bith (croí na ceiste); aigne, meon (croí bog; croí éadrom, croí na féile); spiorad, misneach (níl croí circe aige); grá (mo chroí thú!)
ball troscáin le héadaí agus gréithe eile tí a choinneáil ann
cineál rialtais arb iad na daoine a thoghann na baill go saorálach mar theachtaí uathu féin
ball déanta, táirge
ball troscáin sa chistin a gcoinnítear gréithe boird air
ball nua d'eagraíocht (an t-arm nó na Gardaí, mar shampla)
ceann de na baill sciathánacha ar iasc a chuidíonn leis ainliú nó snámh
