TORTHAÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
goile fir4 cineál de mhála istigh sa chorp ina gcoinnítear an bia tar éis a ite go dtí go ndíleáitear é; fonn nó acmhainn ite (goile a bheith agat do rud; tá a ngoile acu)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
an chuid den chorp a bhfuil an goile agus na putóga ann; mála (bolg saighead); boilsc (bolg seoil); áit le lasta a chur ann (bolg loinge); lár (bolg an chuain, i mbolg an lae)
briseadh gaoithe as an ngoile tríd an mbéal; briseadh amach tobann (brúcht uisce, deataigh, fola)
an píobán mór ón scornach go béal an ghoile; oscailt, béal (craos foirnéise, craos gunna); an iomarca bia nó dí (peaca an chraois)
leá, scaipeadh (tháinig díleá orthu); leá bia sa ghoile le go bhféadfadh an corp fuinneamh a bhaint as
cion sásaimh dúile nó goile, dóthain
an dara goile ag éan ina meiltear an bia
gan mórán goile, lag-ghoiliúil
dúnta; lán, sách (tá a ghoile iata); crua sa bholg
cumasach, cumhachtach (comh láidir le capall); iomadúil (buíon láidir fear); gustalach (feirmeoir láidir); buan, stóinsithe (bróga láidre; creideamh láidir); deacair a chasadh (goile láidir); dian ar na céadfaí (grian, deoch, láidir); iontach (is láidir nár leagadh mé); ardghlórach, fórsúil (guth, caint, láidir; gaoth láidir)
orgán bog sa chorp in aice an ghoile
daigh phéine a thagann ó thinneas goile
goile mór ainmhí; bolg mór
cuid de ghoile caorach nó bó á úsáid mar bhia, tríopas
sciath bheag; scannán faoi bhun an ghoile idir na heasnacha
ciúnú, lagú anuas (nuair a shocraigh an stoirm); suaimhniú (ag socrú chun suain); luí, lonnú (shocraigh sé síos anseo; lig don bhia socrú ar do ghoile); deasú, a dhéanamh socair (socraigh cosa an bhoird); réiteach, cinneadh (teacht ar shocrú; lá a shocrú); críochnú (shocraigh an buille sin é); deisiú; plean, seift (socruithe sochraide)
mála nó púitse beag chun airgid; goile ainmhí
liathán, orgán sa chorp gar don ghoile
stangadh triomaigh; iatacht goile
taom tobann tinnis a fhágann pairilis ar dhuine; greim goile, treighid
caitheamh aníos nó cur amach (as an ngoile)