TORTHAÍ
IN ENGLISH—IRISH DICTIONARY
eat, v.tr. a Ithim. Fit to eat, inite. He eats like a wolf, itheann sé ar nós an ghadhair; alpann sé a chuid. She is eating her heart out, tá a croí istigh á shníomh le buairt. He eats out of my hand, tá sé mín macánta agam. I thought he was going to eat me, shíleas go raibh sé ar tí mé a fheannadh. He ate his words, (i) shéan sé a fhocal; tharraing sé siar a ndúirt sé cheana; (ii) labhair sé trína fhiacla; bhí sé ag cogaint na bhfocal. (Of insect, worm) It eats into the wood, pollann sé an t-adhmad. b Ithim béile, déanaim mo chuid.
ABAIRTÍ
IN ENGLISH—IRISH DICTIONARY
To eat two at a time, péire a ithe le chéile, ag an am (céanna).
He ate it with an appetite, d'ith sé go blasta é.
Eating apple, dessert apple, úll milis.
He asked for something to eat, d'iarr sé rud le n-ithe.
He does nothing but eat, ní stadann sé ach ag ithe.
He is eaten up with conceit, tá sé ag imeacht as a chranna cumhachta le teann postúlachta.
Not a crust to eat, gan an greim féin le n-ithe.
To eat dirt, tarcaisne a fhulaingt.
Dog does not eat dog, níor ith na madraí allta a chéile riamh.
(Of horse, etc.) She ate her head off, ba mhó a sac ná a soláthar.
Eat up your bread! críochnaigh do chuid aráin; ith uait an t-arán.
He is eaten up (with sth.), tá sé á shnoí (ag an uabhar); tá sé ite (ag an ngangaide); tá sé caillte (ag saint chuig an saol).
Rabbits are good eating, is so-bhlasta an bia an coinín.
He does nothing except eat and drink, ní dhéanann sé pioc ach ag ithe agus ag ól.
They were fain to eat horsemeat, d'íosfaidís feoil chapaill féin (le fonn).
Let him eat anything he fancies, itheadh sé cibé rud is rogha leis.
Ecc: To eat flesh, feoil a ithe.
To get sth. to eat, (i) rud éigin a fháil le n-ithe; (ii) greim a ithe.
To give s.o. sth. to eat, to drink, rud a thabhairt le n-ithe, le n-ól, do dhuine.
Good to eat, (go) maith le n-ithe.
Eating greedily, ag placadh, ag alpadh, ag slogadh.
They grudge me what I eat, tá siad ag maíomh mo chodach orm.
To eat sth, with gusto, rud a ithe le flosc, le fonn.
We ate and drank to our heart's content, bhí muid ag ithe agus ag ól go raibh muid subhach sách.
To eat heartily, béile breá mór a chaitheamh.
F: To eat humble pie, tarraingt siar go humhal.
To make s.o. eat humble pie, tabhairt ar dhuine a chuid cainte a shlogadh; béim a bhaint as duine.
I have just eaten, nílim ach tar éis éirí ón mbord.
He kept on eating, mhair sé ag ithe leis.
F: To eat the leek, masla a fhulaingt go foighneach.
Eat less meat, ith níos lú feola; ná hith an oiread sin feola.
Would you like to eat something? an íosfá greim?
He will neither eat nor drink, ní íosfaidh sé agus ní ólfaidh sé.
I eat nothing, níor itheas greim.
To eat off a silver dish, do chuid a ithe as soitheach airgid.
To eat out of the same dish, ithe as aon mhias amháin.
To eat like a pig, ithe go craosach; bheith ag sclamhadh.
To eat sth. with relish, rud a ithe le dúil ann.
To eat to repletion, do shá a ithe.
To eat salt with s.o., bia a ithe i gcuideachta duine.
To eat s.o.'s salt, (i) aíocht a fháil ó dhuine; (ii) maireachtáil ar chostas duine.
To eat to satiety, anlucht a ithe.
He is eaten up with self-conceit, tá sé lofa le móiréis.
To eat some bread, blúire m aráin a ithe.
He ate thereof, d'ith sé cuid de.
We must eat (in order) to live, caithfimid greim a ithe más linn bheith beo, le bheith beo.
Good to eat, maith le n-ithe.